Digital mamografi (Full field digital mammography) Nedir?
Digital mamografi iki plaka arasında sıkıştırılan memenin X-ışını kullanılarak elde edilen iki boyutlu görüntüleridir. Klasik mamografiden farkı görüntünün film üzerinde değil digital ortamda yüksek çözünürlükte elde edilmesidir. Bu eskiden kullanılan klasik fotoğraf filmi ile digital fotoğraf makinesi arasındaki fark benzetilebilir.

Görüntüler digital ortamda elde edildiğinden film okuma işlemi yoktur ve tetkik süresi çok daha kısadır. Ayrıca digital ortamda görüntüler saklanabilir, kopya görüntüler alınabilir veya digital ortamda ilgili kişiler ile paylaşılabilir. Takip tetkiklerinde digital ortamda ilgili kişiler ile paylaşılabilir. Takip tetkiklerinde digital ortamda bulunan arşiv görüntülerinin karşılaştırılabilmesi tanı açısından son derece önemlidir.

Digital mamografinin diğer büyük avantajı klasik yöntemlere göre alınan radyasyon miktarını çok düşük dozlara indirmesidir. Kabul edilen en yüksek doz her bir meme ve poz için 2 rad (radiation absorbed dose) sınırıdır ve bu doz akciğer grafisine göre alınan dozun çok altında ve yaklaşık bir diş filmi dozudur. Bu sayede hayat boyu alınan doz miktarı düşürülmüş olur.

Meme dokusu süt bezleri ile bunların arasını dolduran yağlı doku alanlarının karışımıdır. Meme dokusu genel olarak menopoz sonrasında ve ileri yaşlarda daha çok yağlı doku içerdiğinden mamografi ile değerlendirilmesi daha kolaydır. Dolayısı ile ileri yaşlarda mamografinin tanısal değeri daha yüksektir. Mamografinin meme kanseri erken tanısında duyarlılığı; süt bezleri miktarının fazla olduğu özellikle menopoz öncesi ve genç kişiler ile yapısal olarak süt bezlerinden zengin yoğun meme yapısı bulunan kişilerde daha düşüktür.

Digital mamografinin öne çıkan en büyük avantajı özellikle elli yaş altı kadınlarda ve yoğun meme yapısı bulunan kadınlarda erken meme kanseri saptanmasında tanısal yönden üstünlük sağlanmasıdır.

Yoğun meme yapısı bulunan kişilerde mamografinin erken meme kanseri saptanmasında duyarlılığı genel olarak % 80 lere kadar düşebilmektedir. Bu durumda mamografi ile birlikte yıllık klinik meme muayenesi ve ultrasonografi tetkiki yapılması erken meme kanseri mamografi taramasının 40-70 yaş arası kadınlarda meme kanserinden ölüm oranlarını azalttığı bilinmekte ve kırk yaşından itibaren yılda bir kez önerilmektedir.

Digital mamografi sırasında alınan radyasyon miktarı gelişen teknoloji ile çok düşük dozlarda olup tetkikten beklenen fayda düşünüldüğünde göz ardı edilebilir. Karşılaştırmak gerekirse her iki meme digital mamografi tetkiki sırasında alınan doz yaklaşık 7-8 saatlik bir uçak yolculuğu sırasında alınan çevresel radyasyon dozu ile eşdeğerdir.

Digital meme tomosentez (Digital breast tomosynthesis) tetkiki
Digital Meme Tomosentez veya diğer bir tanımla 3D mamografi digital mamografinin günümüzde ulaştığı en son teknolojik seviyedir. Rutin mamografi tetkiki sırasında statik 2 boyutlu görüntüler ile tüm meme kalınlığı tek düzlemde değerlendirildi. Üst üste binen dokular memenin yoğunluğuna bağlı olarak zaman zaman lezyonları kapatmakta ve doku detaylarının değerlendirilmesini imkansız kılmaktadır.

3D mamografi veya Digital Meme Tomosentez ile hareketli tüp ve dedektör teknolojisi ile rutin mamografi tetkikine ek olarak 1 mm kesit kalınlığında görüntüler elde edilerek dokular birbirinden ayrıştırılabilmekte ve detaylar daha net değerlendirilmektedir. Bu sayede hem daha çok lezyon tanımlanmakta hem de lezyonların mammografik kriterleri daha net değerlendirilmektedir. Mamografinin tanı değerini düşüren en büyük etkenin üs üste binen yoğun meme yapısı olduğu düşünülürse kesitsel görüntüleme Digital Meme Tomosentezi bu alanda teknolojinin sağladığı en büyük avantajdır.

Digital Meme Tomosentezi rutin iki planda alınan mamografi tetkikine ek olarak tek planda alınan ilave bir incelemedir ve tetkik süresine yalnız 4-5 sn kadar uzatmaktadır. Alınan doz miktarı tek poz mamografi ile eşdeğer olup tüm verilerden geriye dönük olarak 1 mm kalınlığında planlar elde edilir.

Meme kanserinde erken tanının hayat kurtardığı ve bilinen en iyi savunma yöntemi olduğu bilinmektedir. Mamografinin tanı değerini ve güvenirliğini artıran bu teknoloji hem hasta hem de hekim güvenliği açısından konvansiyonel mamografiye yeni bir boyut katmaktadır.